ستی مولایی؛ مجرم‌ها قبل از اینکه بخواهند دوباره دروغ بگویند؛ باید فکر کنند. دانشمندان و محققین به‌تازگی اسکن‌های جدیدی از مغز پیچیده انسان گرفته‌اند که در آن می‌توانند دروغ را از حقیقت تشخیص دهند.
مردها راحت‌تر به خودشان و دیگران دروغ می‌گویند
اکثر مردم ۲ تا ۱۰ بار در روز دروغ می‌گویند. حال فکر کنید آقایان در قرارهای کاری جدیدشان برای جلب اطمینان افراد از چه راهکاری استفاده می‌کنند. این راه‌کار چیزی نیست جز دروغ گفتن؛ محققین بر این باورند که این عمل نه‌تنها در قرارهای کاری بلکه در محیط خانه هم اتفاق می‌افتد. دروغ‌گویی مانند یک مکانیسم بقا برای مردها عمل می‌کند و در شرایط سخت به کار آن‌ها میاید. البته این دروغ‌ها را دروغ سفید می‌نامند.
دروغ سفید دروغ‌هایی است که برای آسیب به دیگران گفته نمی‌شوند. به‌عنوان‌مثال؛ در جاده با سرعت ۵۰ کیلومتر در ساعت رانندگی می‌کند اما در جمع دوستان می‌گوید که کمتر از ۱۲۰ کیلومتر در ساعت نمی‌رود.
شاید نتوان از یک مظنون به قتل به‌راحتی اعتراف گرفت. برای اینکه او به‌راحتی می‌تواند شمارا با دروغ، از واقعیت ماجرا به‌راحتی دور کند. او با گفتن چند کلمه مانند اینکه من درصحنه جرم حضور نداشتم، این اتهام را از سرخود باز کند؛ اما دیگر پایان خوش این دروغ‌گوها به پایان رسیده است و دست آن‌ها به‌راحتی فقط با یک اسکن ساده رو می‌شود.
دانشمندان هم‌اکنون می‌توانید با استناد به اسکن گرفته‌شده از مغز خاطرات را رمزگشایی کرده و دروغ را از واقعیت تشخیص دهد؛ به‌طور خاص، اسکن مغز و موج مغزی اندازه‌گیری‌ها توان بالقوه زیادی را نشان می‌دهند. کلید حل مشکلات بر روی برگه اسکن MRI کاملاً مشهود بوده و درصد تشخیص واقعیت ۹۹ درصد است که این بدین معنا است که هیچ راه فراری برای دروغ‌گوها وجود ندارد.
شرکت سنجش امواج مغزی آمریکا بر این باور است که؛ جهت ثبت سیگنال‌های الکتریکی مغز می‌توان از دستگاه EEG یا Electroencephalography استفاده کرد. این دستگاه با استفاده از الکترودهایی که در سطح سر قرار می‌گیرند، سیگنال‌های الکتریکی مغز را ثبت می‌کند. الکترودها به‌منظور دریافت سیگنال در مکان‌های خاصی از سر قرار می‌گیرند. خروجی این الکترودها به ورودی تقویت‌کننده EEG متصل می‌شود و پس از انجام تقویت و فیلتر شدن، مورداستفاده قرار می‌گیرد.
این روش ۱۰۰ درصد قابل‌اطمینان است و آزمایش‌های خود را به‌درستی پس داده است. گفتن حقیقت نیاز به انرژی کمتری دارد و اسکن مغز می‌تواند این انرژی را به‌راحتی اندازه‌گیری کند. این فناوری مهم در تشخیص و درمان آلزایمر، اسکیزوفرنی، افسردگی، آسیب مغزی، لخته‌های خون و بسیاری از بیماری‌های دیگر هم مورداستفاده قرارگرفته است.
تحقیقات علمی نشان می‌دهد که داستان پینوکیو واقعی است؛ در اسکن مغز افراد دروغ‌گو فعالیت‌های قسمت جلوی مغز بیشتر از افرادی است که حقیقت را می‌گویند.
بعد از آزمایش‌ها بسیار و عکس‌برداری از قسمت‌های مختلف مغز، دانشمندان پی بردند که وقتی انسان دروغ می‌گوید فعالیت بخشی از مغز افزایش می‌یابد این قسمت که با روش عکس‌برداری با امواج مغناطیسی از آن تهیه شد، قسمت جلو و بالای سر را نشان می‌دهد که شباهت زیادی به داستان پینوکیو دارد؛ و ازاینجا دانشمندان کشف کردند که قسمت قدامی (پیشانی) مغز مسئول دروغ گفتن است.
علاوه بر این دانشمندان به حقیقت جدیدی دست‌یافته‌اند و آن اینکه، مغز انسان بر اساس صداقت و راستی تصمیم می‌گیرد و این سیستم حقیقت‌گویی است که برای مغز طراحی‌شده است. با توجه به تحقیقات و آزمایش‌ها متعدد آشکار می‌شود که قسمت پیشانی مغز مسئولیت رفتار و تصمیم‌گیری را بر عهده دارد؛ و از تصاویر تهیه‌شده به‌وسیله امواج مغناطیسی آشکار است که قسمت پیشانی مغز به‌خصوص جلو و بالاترین قسمت سر، در هنگام عمل و عکس‌العمل، حمله، شکست و دیگر رفتارها، بیشترین فعالیت را دارد. محققین برای اثبات این واقعیت نگاری بر روی ۱۸ دانش‌آموز آزمایش‌هایی را با تعدادی کارت انجام دادند تا بتوانند درصد این تشخیص را بالا ببرند.
آن‌ها برای به دست آوردن کارت‌ها مجبور به گفتن دروغ می‌شدند و همین امر باعث شد تا در اسکن‌های انجام‌شده محققین پی به این داستان ببرند. زمانی که این دانش‌آموزان دروغ می‌گفتند دو منطقه از مغز بانام‌های لوب فرونتالو و لوب Parietal فعال می‌شدند؛ این مناطق در حل مسائل و برنامه‌ریزی درست دخیل هستند. محققین با استفاده از روش رمزگشایی مغز، می‌توانند تمام برداشت‌های بصری فرد را مشاهده کنند.
دانیل روان‌پزشک آمریکایی از دانشگاه استنفورد برای اثبات درست این دستگاه گروه دیگری را وارد مرحله تشخیص کرد. آن‌ها مجبور بودند در یک اتاق وسیله‌ای را بدزدند و پنهان کنند؛ سپس در هنگام پاسخ‌دهی، برعکس آن را پاسخ دهند تا دستگاه پی به حقیقت ببرد.
اسکن راک‌اند رول
به‌رغم نتایج مثبت، اسکن fMRI تصاویر ممکن است بسیار متفاوت باشند و گاهی اوقات باعث تفسیرهای اشتباه شوند. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که تقریباً تمام قسمت‌های مغز می‌توانند با دروغ گفتن درگیر شوند.
به‌عنوان‌مثال تکان خوردن انگشت‌های دست یا پا، حرکت دادن زبان و ... می‌تواند درراه تشخیص به ما کمک کنند. دقت داشته باشید اگر فردی که می‌خواهد از او اسکن مغزی گرفته شود خسته باشد نتایج اسکن هم ممکن است درست درنیاید.
به نظر می‌رسد اندازه‌گیری امواج مغزی یک روش اصولی است و جایگزین مناسبی برای FMRI است. پزشکان برای تشخیص بیماری صرع، بی‌خوابی و برخی از تومورها از اسکن EEG استفاده می‌کنند.
فعالیت بالای مغز؛ دست دروغ‌گوها را رو می‌کند
پزشکان به‌راحتی می‌توانند اکسیژن مغز را اندازه‌گیری کنند و میزان فعالیت نورون‌ها را اندازه بزنند. این فعالیت‌ها در قسمت تفکر تحلیلی مغز اتفاق می‌افتد که خوب را از بد جدا می‌کند.آنالیز ویژگی‌های مغناطیسی از خون تفاوت در فعالیت مغز را نشان می‌دهد. همچنین مراکز مشخص‌شده در اسکن دروغ فرد را به‌صورت خاصی آشکار می‌کند. زمانی که قسمت جلوی سر بیش‌ازحد فعال باشد ما در حال دروغ گفتن هستیم.
در این مدل از اسکن مغز، پزشکان کلاه‌های مخصوص که مجهز به الکترود هستند را بر روی سر قرار می‌دهند سپس این کلاه متصل به دستگاه، فعالیت‌های مغز را پس از اندازه‌گیری الکترودها پردازش کرده و بر روی برگه‌ای ثبت می‌کند؛ بنابراین اسکن EEG یک دروغ نیست و دانشمندان می‌توانند به‌راحتی به بخشی از مغز که مسئول دروغ گفتن است، دست یابند. آن‌ها اظهار می‌دارند که نتایج به‌دست‌آمده از اطلاعات این دستگاه بسیار دقیق است به‌طوری‌که فرد هرقدر هم در دروغ گفتن زبردست و ماهر باشد نمی‌تواند بر قسمت پیشانی مغز تسلط یافته و آن را تحت کنترل خود درآورد. این قسمت در حال دروغ گفتن فعالیت زیادی کرده و انرژی فراوانی را مصرف می‌کند.
اثر انگشت مغز
این روش به‌عنوان اثرانگشت مغز در جهان شناخته می‌شود؛ بدین ترتیب که‌موج‌های مغز می‌توانند خدمات بی‌نظیری را برای دستگیری مجرمان یا اعتراف گرفتن از تروریست‌ها به هر دولتی ارائه دهند و این تازه شروع یک‌راه طولانی است و دانشمندان می‌کوشند تا راه‌های جدیدتری را برای کشف کامل افکار بشر به دست آورند.
سیگنال‌های نوسانی دریافتی از مغز به‌صورت یک‌بعدی و متغیر بازمان هستند. زمانی که فرد در حالت طبیعی قرار دارد و مشغول انجام فعالیت خاصی نباشد سیگنال‌های مغزی به‌صورت پیوسته و یکنواخت قابل دریافت است.
دروغ گفتن نیازمند یک تفکر تحلیلی در سیستم مغز است
اسکن‌های fMRI نشان می‌دهند که قسمت جلوی سر می‌تواند تمام حقایق را بازگو کند. این قسمت از سر برای راست‌گویی ساخته‌شده بنابراین اگر فردی مجبور به‌دروغ گفتن بشود، این قسمت باید فعالیت بیشتری را برای درک آن انجام دهد. این قسمت از مغز بیشتر از قسمت‌های دیگر به حل مسئله یا برنامه‌ریزی می‌پردازد. دانشمندان می‌گویند افرادی که از این قسمت سر بیشتر استفاده می‌کنند راحت‌تر دروغ می‌گویند.
سوپر اسکنرها وارد میدان می‌شوند
مهندسان در ایالات‌متحده، آلمان و دیگر کشورهای درحال‌توسعه سعی بر این دارند تا بتوانند بهترین اختراعات خود را در این زمینه ارائه دهند. سوپر اسکنرها که به‌تازگی جای اسکنرهای قدیمی را گرفته‌اند، می‌توانند تمام نیازهای سیستم‌های امنیتی را تأمین کنند. این اسکنرها کوچک‌تر، ارزان‌تر و تصاویر دقیق‌تری را به کاربر نشان می‌دهند بنابراین این اسکنرهای دروغ‌سنج می‌توانند جای نمونه‌های قبلی را به‌راحتی پر کنند.
اسکنر MPI یا تصویربرداری ذرات مغناطیسی واسط یا سطح میانی انتقال پیام یک استاندارد قابل‌انتقال روی کامپیوترهای باقابلیت برنامه‌نویسی موازی است؛ این اسکنر شبیه به اسکنرهای fMRI است.
قبل از اسکن پرفیوژن میوکارد MPI، وریدی یک ماده رادیواکتیو بی‌خطر به فرد تزریق می‌شود تا تصاویر واضح‌تری با کنتراست بیشتر به دست بیاید. سپس پزشک می‌تواند تصاویر را با وضوح بالاتری مشاهده کند. این تصاویر در سطح مولکولی است؛ به‌صورت که ریزترین فعالیت‌های مغز را هم نشان می‌دهد.
تصویربرداری ذرات مغناطیسی در درجه اول برای اهداف پزشکی مانند سلول‌های بنیادی توسعه‌یافته است؛ اما این تنها کارکرد این سوپر اسکنر نیست، بلکه با اسکنر MPI، دانشمندان قادر به مطالعه دقیق‌تر جزئیات مغز هم هستند؛ که این خود راهی روشن برای دستیابی به اطلاعات بیشتر درباره دستگاه رهبر بدن، مغز است.
وارسی خاطرات با الکترودها
با گذاشتن کلاه مجهز به الکترود؛ پالس‌های الکترود در تمام قسمت‌های مغز انسان سفر می‌کنند و دانشمندان می‌توانند نشان دهند که آیا خاطرات واقعی هستند یا ساخته‌شده‌اند.
چگونه: ابتدا فرد متهم باید کلاه پر از الکترود را روی سرخود برای تست دروغ‌سنجی قرار دهد. اگر فرد در هنگام تست از میزان موج مغزی بیشتر از ۶۰۰ میلی بر ثانیه برخوردار باشد؛ الکترودها شروع به ارسال کد به رایانه می‌کنند و تشخیص ۱۰۰ درصدی دروغ داده می‌شود.
۶۹۶۹
اکثر مردم ۲ تا ۱۰ بار در روز دروغ می‌گویند. حال فکر کنید آقایان در قرارهای کاری جدیدشان برای جلب اطمینان افراد از چه راهکاری استفاده می‌کنند.
