زیروبم یک نهاد حقوق بشری اسرائیلی که نتانیاهو را به صلابه کشیده است/ بتسلم هم اسرائیل را به نسل‌کشی متهم کرد
خبر باز - مهسا مژدهی: یک نهاد حقوق بشری اسرائیلی این روزها آسایش را از دولت نتانیاهو سلب کرده است. در حالی که نسل‌کشی در غزه و قحطی دست‌ساز بشر در این باریکه ادامه دارد، بتسلم به‌عنوان نهادی که مدیریت آن را یهودیان برعهده دارند، بر جنایات رخ داده صحه گذاشته است. ۲۲ ماه پس از آغاز جنگ در غزه، حتی دیگر نهادهای حقوق بشری در تل‌آویو هم حاضر نیستند تا ننگ حمایت از اقدامات نتانیاهو بر غزه را روی پیشانی خود داشته باشند.
بیانیه ضد جنگ بتسلم چه بود؟
به تازگی بتسلم تصمیم گرفت تا بعد از نزدیک به دو سال از آغاز جنگ در غزه، وضعیت را نسل‌کشی بنامد. آنها در بیانیه خود نوشتند: سیاست‌های اسرائیل در غزه، اظهارات مقامات ارشد اسرائیل درباره اهدافشان در منطقه و همچنین نابودی نظام‌مند سیستم بهداشتی این سرزمین، پایه‌های نتیجه‌گیری آنها درباره ارتکاب نسل‌کشی را تشکیل داده است.
بتسلم به همراه نهاد دیگری با نام پزشکان برای حقوق بشر اسرائیل تأکید کردند که اظهارات مکرر مقامات دولتی و نظامی اسرائیل درباره نابودی کامل، گرسنگی و آوارگی دائمی فلسطینیان در غزه، در کنار سیاست‌های کنونی تل‌آویو در منطقه، نشان می‌دهد که اسرائیل عمدا در تلاش برای نابودی جامعه فلسطین است. بر اساس گفته بتسلم اسرائیل به‌طور هماهنگ و عامدانه در حال نابودی جامعه فلسطینی در غزه است. به بیان دیگر: اسرائیل علیه فلسطینیان در غزه مرتکب نسل‌کشی می‌شود.
بنا بر گزارش بتسلم، حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل که آغازگر جنگ بود، موجب تغییر سیاست اسرائیل در قبال فلسطینیان غزه، از سرکوب و کنترل به‌سوی تخریب و نابودی، شده است. بتسلم، اسرائیل را یک دولت آپارتاید توصیف و اعلام کرد که تحقیقات ارتش در مورد تخلفات، فاقد جدیت بوده است. بد نیست بدانید که نهاد بتسلم یک دهه پیش همکاری خود را با ارتش اسرائیل به دلیل رفتار آنها با فلسطینی‌ها قطع کرده است.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده: از اکتبر ۲۰۲۳، سیاست اسرائیل نسبت به فلسطینی‌ها دگرگون شده است. پس از حمله‌ی حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل یک عملیات نظامی گسترده در نوار غزه آغاز کرد که اکنون پس از گذشت بیش از ۲۱ ماه، همچنان ادامه دارد. این حمله شامل قتل‌عام گسترده (هم به‌صورت مستقیم و هم از طریق ایجاد شرایط فاجعه‌بار برای افزایش مرگ‌ومیر)، وارد آوردن آسیب شدید جسمی یا روانی به کل جمعیت غزه، تخریب گسترده زیرساخت‌ها و شرایط زندگی، از بین بردن بافت اجتماعی از جمله نهادهای آموزشی و فرهنگی فلسطینی، بازداشت‌های جمعی و شکنجه‌ی زندانیان فلسطینی در زندان‌هایی است که عملاً به اردوگاه‌های شکنجه برای هزاران فلسطینی تبدیل شده‌اند. همچنین، جابه‌جایی اجباری گسترده و تلاش برای پاک‌سازی قومی فلسطینی‌ها از غزه که به‌طور رسمی یکی از اهداف جنگ اعلام شده و حمله به هویت فلسطینی با نابودی عمدی اردوگاه‌های پناهندگان و تلاش برای تضعیف نقش سازمان آنروا را هم شامل می‌شود. نتیجه این تهاجم همه‌جانبه، وارد آوردن آسیبی جدی و تا حدی غیرقابل جبران به بیش از دو میلیون فلسطینی ساکن نوار غزه است.
بتسلم چیست و چرا اهمیت دارد؟
سازمان بتسلم ۳۶ سال قبل در تل‌آویو کار خود را آغاز کرد و تحت‌نظارت یهودی‌ها کار خود را انجام می‌دهد. هدف اصلی بتسلم مستندسازی نقض حقوق بشر در سرزمین‌های اشغالی فلسطین توسط اسرائیل است. نام این سازمان از عبارتی عبری گرفته شده که اشاره به آیه‌ای در کتاب مقدس یهودی‌ها دارد که انسان را به‌عنوان موجودی با ارزش و کرامت توصیف می‌کند. این نهاد که به صورت مستقل عمل می‌کند، نقش مهمی را در نظارت بر عملکرد دولت برعهده دارد. با این‌حال به دلیل مواضعی که گاه با دولت همساز نیست؛ مورد انتقاد زیادی قرار می‌گیرد.
گزارش‌های بتسلم به دلیل دقت و مستند بودن، در محافل بین‌المللی مانند سازمان ملل یا سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل مورد استناد قرار می‌گیرند. گزارشگران مستقل بتسلم در سرزمین‌های اشغالی به مشاهده میدانی و ثبت وقایع دست می‌زنند. اغلب این گزارشگران به صورت داوطلبانه با چنین نهادی کار می‌کنند. دولت نتانیاهو که بتسلم را به‌عنوان نهادی غیرضروری شمرده و از آن دل خوشی ندارد، معمولا از دسترسی دادن به ناظران این نهاد در مناطقی که حساسیت بالایی دارد امتناع می‌کند.
اهمیت بتسلم در این است که گزارش‌ها را از قلب سرزمین‌های اشغالی منتشر کرده و شاهدی زنده بر اوضاع فلسطینی‌ها زیر سلطه اسرائیل است. سازمان بتسلم توسط یک هیئت مدیره و تیم اجرایی اداره می‌شود.بیشتر اعضای این تیم را روزنامه‌نگاران و شخصیت‌های دانشگاهی و چپ‌گرا تشکیل می‌دهند. مثلا ورلی نوی رئیس هیئت مدیره، فعال چپ‌گرای میزاحی، نویسنده و ویراستار مجله آنلاین 972، و مترجم شعر و نثر به عبری است.
واکنش‌ها به گزارش بتسلم چه بود؟
بیانیه اخیر بتسلم شدیدترین ابراز وجود این نهاد حقوق بشری علیه اسرائیل است. ساریت مخائلی مدیر بین‌المللی بتسلم در پاسخ واکنش‌های تند علیه گزارش گروهش توضیح داده: ما تمام خطراتی را که ممکن است با آن مواجه شویم؛از جمله خطرات حقوقی، حیثیتی، رسانه‌ای، اجتماعی را بررسی و تلاش کرده‌ایم این خطرات را کاهش دهیم.
اندکی پس از انتشار این گزارش، دیوید منسر سخنگوی دولت، یافته‌های این گزارش‌ها را قویا رد کرد و مدعی شد چنین اتهاماتی باعث تقویت یهودستیزی در خارج از اسرائیل می‌شود. در مقابل حماس از گزارش بتسلم استقبال به عمل آورد. حماس در بیانیه‌ای اعلام کرد که گزارش بتسلم شواهد جدیدی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد اقدامات رژیم اشغالگر اسرائیل با هدف فروپاشی جامعه فلسطینی و کوچ اجباری آنها از طریق ایجاد شرایط غیرقابل تحمل انجام می‌شود. این جنبش از دیوان بین‌المللی دادگستری و دادگاه کیفری بین‌المللی خواست تا رهبران اسرائیل، به‌ویژه نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو، را به‌عنوان جنایتکاران جنگی محاکمه کرده و مانع از فرار آنها از مجازات شوند.
نگاهی به موضع‌گیری شناخته‌شده‌ترین نهاد حقوق بشری اسرائیل
نگاهی به موضع‌گیری‌های دو دهه گذشته بتسلم نشان می‌دهد که این نهاد دستکم از یک دهه قبل با دولت و ارتش اسرائیل درگیر بوده و در نزدیک به ۲۲ ماه گذشته به طور مداوم در مورد عملکرد تل‌آویو در غزه و کرانه باختری هشدار داده است. آغاز این جدایی مربوط به سال ۱۳۹۵ است. در آن زمان بتسلم به دلیل مواضع خود در مورد شهرک‌سازی اسرائیلی‌ها هدف حمله قرار گرفت. به شکلی که رئیس فراکسیون حزب لیکود در کنست خواستار لغو تابعیت اسرائیلی رئیس سازمان به علت اقدام اوبه محکوم کردن شهرک‌سازی در سازمان ملل متحد شد. دیوید بیتان در گفتگو با شبکه دو تلویزیون اسرائیل گفته بود: راه‌های قانونی را برای لغو تابعیت حجای العاد رئیس سازمان بتسلم بررسی می‌کند. خشم عضو لیکود به این دلیل بود که العاد در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره شهرک‌سازی اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی فلسطین شرکت کرد و از 49 سال ظلم به نام اشغالگری اسرائیل و سیطره اسرائیل بر زندگی فلسطینی ها در غزه و کرانه باختری و شرق قدس سخن گفت.
دو سال پس از این تاریخ، آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ وقت اسرائیل در نامه‌ای به آویخای مندلبلیت، دادستان کل اسرائیل با ادعای اینکه عده‌ای به دنبال کاشت بذر ترس و تفرقه در صفوف ارتش هستند که از مرزهای جنوبی در مقابل عملیات‌ها و تحرکات جنبش حماس، محافظت می‌کند، خواستار محاکمه گروه بتسلم شد. این سخنان لیبرمن پس از آن ایراد شد که گروه حقوق بشر بتسلم از سربازان اسرائیلی خواسته بود تا به دستورات فرماندهان خود مبنی بر شلیک به سمت تظاهرکنندگان فلسطینی در نزدیکی دیوار امنیتی حائل میان نوار غزه و سرزمین‌های اشغالی عمل نکنند. در آن زمان بتسلم در مقاله‌ای نوشت: چرا سربازان باید به تظاهرکنندگان غیرمسلح شلیک کنند؟ آنها به افراد غیرمسلحی تیراندازی می‌کنند که هیچ خطری ندارند، سربازان به سمت تظاهر کنندگان شلیک می‌کنند که در طرف دیگر دیوار مرزی بین اسرائیل و نوار غزه هستند.
در سال ۱۴۰۰ و حتی پیش از هفت اکتبر و حمله اسرائیل که تا امروز بیش از ۶۰ هزار نفر را به کام مرگ کشیده، سازمان بتسلم دولت نتانیاهو را به نسل‌کشی در غزه متهم کرده بود. در آن زمان اسرائیل در حملاتی پنج روزه به نوار غزه ۱۷۵ نفر از جمله ۴۷ کودک را کشته بود. در بیانیه بتسلم در آن سال آمده بود: این میزان از خشونت و قتل در غزه، قدس و کرانه باختری و در خط سبز از نظر میزان قتل و رعب و گسترده بودن دامنه آن بی سابقه است چراکه شاخه‌های نظام آپارتاید اسرائیل فلسطینی‌ها را در هر مکانی هدف قرار داده‌اند. تجاوز اسرائیل به غزه جنایت جنگی است.
بتسلم پس از هفت اکتبر ۲۰۲۳ به افزایش خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی علیه فلسطینی‌ها در کرانه باختری هم توجه نشان داد. این سازمان گزارش داد که موج خشونت شهرک‌نشینان منجر به آوارگی اجباری جوامع فلسطینی شده است. بتسلم در پستی حدود سه هفته پس از هفت اکتبر اعلام کرد که از آغاز جنگ، هفتمین قتل یک فلسطینی توسط شهرک‌نشینان اسرائیلی رخ داده و این موج خشونت افراطی منجر به انتقال اجباری حداقل ۱۳ جامعه کشاورزی فلسطینی در منطقه کرانه باختری شده است.
در مرداد ماه ۱۴۰۳ این نهاد به شکنجه گسترده اسرای فلسطینی توسط نظامیان اسرائیلی و تعرض جنسی به این اسرا اذعان کرد. آنها با انتشار گزارشی تحت عنوان «به جهنم خوش آمدید» اعلام کردند که اسرای فلسطینی به شدت توسط نظامیان صهیونیست شکنجه می‌شوند. یک ماه بعد رئیس گروه حقوق بشر بتسلم، اسرائیل را به تلاش برای پیشبرد ایده برتری یهود متهم کرد. یولی نواک در نشستی درباره فلسطین در شورای امنیت سازمان ملل گفت: برای درک رفتار جنایتکارانه اسرائیل در ۱۱ ماه گذشته، باید هدف کلی این رژیم را درک کنید. از زمان تأسیس اسرائیل، منطق هدایت کننده آن ترویج برتری یهودیان بر کل سرزمین تحت کنترل خود بوده است. نواک از اسرائیل به دلیل سوءاستفاده از آسیب‌های جمعی ناشی از حملات هفت اکتبر برای پیشبرد خشونت‌آمیز پروژه خود برای تحکیم کنترل اسرائیل بر کل سرزمین انتقاد کرد. او گفت که جنگ مداوم اسرائیل علیه مردم فلسطین شامل جنایات جنگی روزانه در غزه است که به صورت اخراج، گرسنگی، کشتار و ویرانی در مقیاس بی‌سابقه ظاهر می‌شود.
نگاهی به سوابق بتسلم و عدم همکاری آنها با دولت و ارتش اسرائیل طی یک دهه گذشته نشان می‌دهد، گزارش‌های این نهاد به دلیل دسترسی بالا به بخشی از مکان‌های درگیری و حضور دفتر اصلی در تل‌آویو و استقلال رای، از سوی نهادهای بین‌المللی جدی تلقی می‌شود. این همان امری است که احتمالا نتانیاهو و تندروهای طرفدار او را به شدت عصبانی خواهد کرد.
۳۱۲/۴۲
به تازگی بتسلم تصمیم گرفت تا بعد از نزدیک به دو سال از آغاز جنگ در غزه، وضعیت را نسل‌کشی بنامد. آنها در بیانیه خود نوشتند: سیاست‌های اسرائیل در غزه، اظهارات مقامات ارشد اسرائیل درباره اهدافشان در منطقه و همچنین نابودی نظام‌مند سیستم بهداشتی این سرزمین، پایه‌های نتیجه‌گیری آنها درباره ارتکاب نسل‌کشی را تشکیل داده است.
نظرات