به گزارش خبر باز داریوش آشوری در این گفتگو با بیان این نکته که نقش زبان در توسعه جهان غرب مهم است، اما او تمام مسئله توسعه را به زبان فرو نمی کاهد می‌گوید: .در مورد جامعه ایران و کمی وسیع تر دنیای جهان اسلام را درگیر مسئله زبان می دانم. فرق من با دیگران یعنی دیگر روشنفکران ایرانی این است که آنها عمدتاً توسعه را از دریچه توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می بینند، ولی من به خاطر آشنایی ای که با «دانش هرمنوتیک» پیدا کردم مسئله زبان و اهمیت آن را بواسطه متفکران این حوزه عمیق تر فهمیدم. دریافتم که زبان فارسی بنا به ضرورت تغییر زندگی و مبانی فرهنگی و تمدنی ما نیازمند دگرگونی و سازگاری با شرایط تازه است. فارسی زبانان می خواهند به زبان فلسفه و علم و هنر مدرن سخن بگویند و وارد جهان تکنولوژیک بشوند و ناگزیر زبانشان نیز، همچون ابزار ضروری چنان شیوه ای از ارتباط و زندگی، دگرگون می شود. ناگزیری دگرگونی زبان از نظر دستگاه واژگانی و معنایی از رابطه ضروری و ارگانیک میان زبان و صورت تمدن و فرهنگ برمی آید. توسعه و مدرن سازی نیازمند زبان خاص خود است و اگر ما ایرانیان نیز خواهان توسعه و پیشرفت هستیم باید نوسازی زبانی را اعمال کنیم تا بتوانیم به زبان علمی سخن بگوییم و در مدار جهان تکنولوژیک امروز قرار گیریم. البته در این راه موانع و محدودیت های مختلفی برای نوسازی زبانی در زبان فارسی وجود دارد که به عوامل فرهنگی و روانشناختی ما ایرانیان باز می گردد.
این اندیشمند ایرانی در ادامه با مقایسه مقوله توسعه و زبان در کره و ژاپن و وضعیت ایران می‌گوید: کشوری مانند ژاپن که با ما ایرانیان فرایند توسعه و تجدد خود را شروع کرده بود موفق شد و به نتایجی روشن نیز دست یافت. اما در مورد ژاپن نمیدانم این کشورها چه کاری در حوزه زبان انجام دادهاند واین بحث اصلاً شاید نکته قابل تأملی باشد، مسئله این است که آیا کشورهایی چون ژاپن که امروزه به توسعه رسیدهاند آیا زبان بینالمللی و جهانی علم را پذیرفتند یا نه؟ به هر حال قطعاً آنها کارهایی در این راستا انجام دادهاند. اما میدانم که کرهایها حتی نهادی دارند برای این کار و برای پذیرش زبان جهانی علم نهادسازی کردهاند. بدون تردید، کشوری مانند کره جنوبی با این توسعه سریع و شگفتانگیزش حتماً با این نوع مسائل زبانی برخورد کرده است. اما بطور کلی، به نظر میرسد این نوع کشورهای توسعهیافته در جهان غیرغربی زبان جهانی علم را پذیرفتند و حتی چینیها هم همین کار را کردهاند، ولی ما هنوز نتوانستیم این مسائل را بفهمیم و وارد گفتگو با زبان جهانی علم شویم.
شایان ذکر است شماره بیست و سوم مجله سیاست‌نامه با تصویری از داریوش آشوری منتشر شده است. در این شماره از مجله که ویژه تابستان 1401 محسوب می‌شود، پرونده اصلی سیاست‌نامه به بهانه هشتاد و پنجمین سالروز تولد آشوری به این اندیشمند شاخص ایرانی اختصاص داده شده است.
65
داریوش آشوری اندیشمند و روشنفکر معاصر ایرانی در گفتگویی با مجله سیاست‌نامه موانع توسعه در ایران و علل عدم اتصال علم در ایران با جریان علم جهانی را بررسی کرده است.
